Kunnen we de bijzonder complexe en over de jaren steeds wisselende walvisliederen als muziek beschouwen? Het is een vraag die ik ieder jaar aan de eerstejaars studenten heb voorgelegd bij de zoektocht naar het antwoord op de vraag "wat is muziek"?
Laura Lauta van Aysma is zo gebiologeerd geraakt door deze vraag dat zij het naadje van de kous wilde weten en de onderste steen boven wilde halen. "Geen zee was haar te hoog" zei de voorzitter van de scriptieprijscommissie Frank van Vree, doelend op het feit dat Laura op verschillende plaatsen ter wereld bij marine biology instituten stage heeft gelopen en veldwerk verricht. Biologen bestuderen walviszang al bijna een halve eeuw, maar dat een musicoloog zich daarmee bemoeit is niet vanzelfsprekend. Musicologie is geesteswetenschap, humanities, en een bultrug is geen human. Maar zoals bekend beschouw ik zelf alle varianten van muziek tot het domein van de musicologie en ik heb Laura dan ook waar mogelijk gesteund bij haar moeilijke en moedige onderneming. Ik weet dat sommige vakgenoten zich afvragen hoe gek het nog moet worden. En natuurlijk hebben we een probleem in de zin dat we de bultruggen niet kunnen vragen hoe zij hun liederen componeren. Maar aan de andere kant onderzoeken etnomusicologen en hun voorgangers al eeuwenlang de muziek van 'barbaarsche' volkeren zonder er een snars van te begrijpen. En Bach ondervragen gaat ook niet meer lukken zonder een medium.
Met behulp van de computersoftware PRAAT (ontwikkeld aan de UvA door Paul Boersma en David Weenink) analyseerde Laura de walviszang vanuit een musicologisch perspectief op de parameters ritme, melodie en dynamiek en concludeerde dat walviszang meer met menselijke zang gemeen heeft dan we vermoedden. Maar dat weten de liefhebbers van walviszang opnames natuurlijk al lang. Op de lange en gevarieerde lijst van muzieksoorten en genres waar ik naar geluisterd heb staat de walviszang beslist niet onderaan!
Om tussen 74 inzendingen van scripties met een 8,5 of hoger vanuit de hele universiteit op de derde prijs te eindigen is bijzonder eervol. Ik ben blij dat de universiteitsbonzen hiermee ook aangeven dat zij originaliteit en durf zeer hoog in het vaandel hebben. Ik hoop van ganser harte dat Laura de gelegenheid krijgt haar onderzoek voort te zetten in de vorm van een proefschrift.
Laura Lauta van Aysma is zo gebiologeerd geraakt door deze vraag dat zij het naadje van de kous wilde weten en de onderste steen boven wilde halen. "Geen zee was haar te hoog" zei de voorzitter van de scriptieprijscommissie Frank van Vree, doelend op het feit dat Laura op verschillende plaatsen ter wereld bij marine biology instituten stage heeft gelopen en veldwerk verricht. Biologen bestuderen walviszang al bijna een halve eeuw, maar dat een musicoloog zich daarmee bemoeit is niet vanzelfsprekend. Musicologie is geesteswetenschap, humanities, en een bultrug is geen human. Maar zoals bekend beschouw ik zelf alle varianten van muziek tot het domein van de musicologie en ik heb Laura dan ook waar mogelijk gesteund bij haar moeilijke en moedige onderneming. Ik weet dat sommige vakgenoten zich afvragen hoe gek het nog moet worden. En natuurlijk hebben we een probleem in de zin dat we de bultruggen niet kunnen vragen hoe zij hun liederen componeren. Maar aan de andere kant onderzoeken etnomusicologen en hun voorgangers al eeuwenlang de muziek van 'barbaarsche' volkeren zonder er een snars van te begrijpen. En Bach ondervragen gaat ook niet meer lukken zonder een medium.
Met behulp van de computersoftware PRAAT (ontwikkeld aan de UvA door Paul Boersma en David Weenink) analyseerde Laura de walviszang vanuit een musicologisch perspectief op de parameters ritme, melodie en dynamiek en concludeerde dat walviszang meer met menselijke zang gemeen heeft dan we vermoedden. Maar dat weten de liefhebbers van walviszang opnames natuurlijk al lang. Op de lange en gevarieerde lijst van muzieksoorten en genres waar ik naar geluisterd heb staat de walviszang beslist niet onderaan!
Om tussen 74 inzendingen van scripties met een 8,5 of hoger vanuit de hele universiteit op de derde prijs te eindigen is bijzonder eervol. Ik ben blij dat de universiteitsbonzen hiermee ook aangeven dat zij originaliteit en durf zeer hoog in het vaandel hebben. Ik hoop van ganser harte dat Laura de gelegenheid krijgt haar onderzoek voort te zetten in de vorm van een proefschrift.